رشته بیوانفورماتیک، یک دانش بین رشتهای است که بنابه ماهیت خود، با علوم مختلف زیست شناسی، ریاضی، آمار، فیزیک و کامپیوتر، در ارتباط همیشگی است. متخصصان این رشته، از ابزارهای مختلف محاسباتی، برای تفسیر دادههای زیستی کمک میگیرند و به همین دلیل، میبایست از پایه علمی محکمی در زمینههای ریاضی و کامپیوتر، برخوردار باشند.
پس اگر
رشته بیوانفورماتیک، به احتمال زیاد، انتخاب مناسبی برای شماست.
ارتباط تنگاتنگی بین رشته بیوانفورماتیک و زیست شناسی محاسباتی (Computational Biology) وجود دارد. به طور کلی، این گرایشها مجموعهای از رایانهها، نرمافزارها و پایگاههای اطلاعاتی را در یک ساختار منظم و هدفمند، به کار میگیرند تا از آن برای پاسخگویی به پرسشهایی در حوزه زیست شناسی، بهره بگیرند. گاهی، پاسخدهی به این پرسشها، نیازمند پردازش حجم انبوهی از اطلاعات است. پردازش دادههای ژنومیکس و پروتئومیکس، نمونهای از چنین دادهکاویهایی در مقیاس وسیع، به شمار میروند.
زیست شناسی سامانهای (Systems Biology)، یکی از نوینترین شاخههای زیست شناسی است که هدف آن بررسی رفتار سلولها با یک نگاه کلنگر است. متخصصان این حوزه، به جای یک ژن، مجموعه عظیمی از ژنها را به طور همزمان، مورد بررسی قرار میدهند و ارتباطات و چگونگی تاثیر آنها را بر یکدیگر، مطالعه میکنند. این شاخه از علم، به همراه گرایشهای مشتق از آن، مانند بیوتکنولوژی سامانهای (Systems Biotechnology) و زیست شناسی سامانهای محاسباتی (Computational Systems Biology ) در تعامل نزدیکی با بیوانفورماتیک هستند.
دادهکاوی پزشکی (Medical Informatics) نوعی از مهندسی اطلاعات است که در زمینه سلامتی کاربرد دارد. بخش عمدهای از این رشته دانشگاهی، به مدیریت و استفاده از اطلاعات پزشکی بیماران، میپردازد. این گرایش از علوم کامپیوتر، از فناوری اطلاعات پزشکی برای توسعه، پیشرفت و بهبود خدمات سلامتی استفاده میکند تا خدماتی با کیفیت بالاتر، کارایی بهتر، هزینه کمتر و فرصتهای جدیدتر ارائه شود.
همانطور که در بخشهای پیش گفتیم، بیوانفورماتیک، با آمیختهای از علوم زیستی و محاسباتی، سر و کار دارد. بنابراین، کاملا روشن است که در کلاس درس این رشته دانشگاهی، میبایست ترکیبی از درسهای هر دو حوزه، تدریس شود.
مهمترین درسهای رشته بیوانفورماتیک، در مقطع دکتری تخصصی، عبارتند از:
متخصصان بیوانفورماتیک، به خوبی میتوانند دادههای حاصل از تعیین توالی ژنوم را تحلیل و بررسی کنند. پیشبینی ساختار سهبعدی پروتئینها و برهمکنش آنها با هم، موضوع دیگری است که دانشآموختگان این رشته دانشگاهی، مهارتهای لازم برای آن را کسب میکنند. از سوی دیگر، با انجام تحلیلهای مختلف بر روی دادهها، حجم قابل توجهی از اطلاعات به دست خواهد آمد که متخصصان بیوانفورماتیک، میتوانند آنها را در قالب یک پایگاه داده، در اختیار دیگر پژوهشگران قرار دهند.
انواع مدلسازیهای ریاضیاتی فرایندهای حیات و بیماریها، بخش دیگری از فعالیت متخصصان این حوزه را تشکیل میدهد. به طور خلاصه، برخی از مهمترین زمینههای پژوهشی رشته بیوانفورماتیک، عبارتند از:
در چند دهه اخیر، پیشرفت در زیستشناسی مولکولی و تجهیزات مورد نیاز پژوهش در این زمینه، موجب افزایش سریع تعیین توالی ژنوم بسیاری از گونههای موجودات شد، تا جایی که امروزه، پروژههای تعیین توالی ژنومها از پروژههای بسیار رایج به شمار میروند.
از سوی دیگر، امروزه بر کسی پوشیده نیست که انجام آزمایشهای گوناگون، بدون وجود یک طراحی منظم، پیش از آن و بدون تفسیر و تحلیل نتایج، پس از آزمایش، به معنی هدر رفتن حجم زیادی از وقت، انرژی و منابع مالی و انسانی است. بنابراین تقریبا در هر گروه پژوهشی، وجود یک متخصص بیوانفورماتیک، کاملا ضروری به نظر میرسد.
به این ترتیب و با توجه به این که تنها سرمایه لازم برای اشتغال در حرفه بیوانفورماتیک، داشتن بهره هوشی بالا، تمرکز، پشتکار و کنجکاوی است، میتوان حدس زد که دانشآموختگان این رشته دانشگاهی، به ویژه در مقطع دکترای تخصصی، از آینده شغلی درخشانی برخوردار باشند.
در حال حاضر، رشته بیوانفورماتیک در مقطع کارشناسی ارشد، در دانشگاههای مختلفی عرضه میشود و دانشآموختگان رشتههای مختلف، با شرکت در آزمون ورودی این مقطع، و انتخاب هریک از گروههای آموزشی مجموعه ریاضی، مجموعه علوم کامپیوتر، و مجموعه مهندسی کامپیوتر، میتوانند رشته بیوانفورماتیک را برای ادامه تحصیل، انتخاب کنند.
در مقطع دکتری تخصصی (PhD)، این رشته، تنها در دانشگاه تهران، ارائه میشود. دانشجویان دکتری بیوانفورماتیک از میان دانشآموختگان برتر علوم مهندسی، علوم پایه، علوم زیستی و رشتههای وابسته برگزیده میشوند.
فهرست دانشگاههای پذیرنده این رشته، در جدول زیر آمده است.
ردیف | دانشگاه | ردیف | دانشگاه |
1 | شهید باهنر- کرمان | 7 | تربیت مدرس- پردیس خودگردان |
2 | الزهرا | 8 | امیرکبیر- پردیس خودگردان |
3 | تربیت مدرس | 9 | علم و فرهنگ (غیرانتفاعی) |
4 | زابل | 10 | دانشگاه صنعتی شریف |
5 | امیرکبیر- تهران | 11 | شهاب دانش – قم (غیرانتفاعی) |
6 | تربیت مدرس- مجازی دولتی | 12 | دانش البرز – آبیک (غیرانتفاعی) |
جالب است بدانید در بین دانشگاههای مطرح پذیرنده رشته بیوانفورماتیک، در جهان، در سالهای اخیر، دانشگاههای صنعتی شریف، تهران و امیرکبیر، به ترتیب، در گروه رتبههای بین 301 تا 350، بین 451 تا 500 و بین 551 تا 600 جای داشتهاند.
10 دانشگاه برتر دنیا از نظر رشتههای مرتبط با علوم کامپیوتر و دادهکاوی عبارتند از:
همانطور که از این فهرست، پیداست، بهترین کشورها برای ادامه تحصیل در رشته بیوانفورماتیک، عبارتند از آمریکا، انگلیس، سوییس و سنگاپور. در بسیاری از کشورها، دادهکاوی و رشتههای مرتبط با آن، مانند بیوانفورماتیک و انفورماتیک پزشکی، شغلهای پردرآمدی محسوب میشوند و با تحصیل در این رشته دانشگاهی، حتی میتوانید در برخی از کشورها مثل کانادا، اقامت بگیرید.
رشته بیوانفورماتیک | مشاوره انجام پایان نامه و چاپ مقاله بیوانفورماتیک در مقطع ارشد و دکتری
مدیک تز سامانه برتر مشاوره رساله پزشکی
با مدیریت تز آنلاین
تلفن های تماس : 09353132500 و 09199631325