نحوه نوشتن چکیده پایان نامه : چکیده پایان نامه خلاصه کوتاهی از پایان نامه است که به طور مختصر اهداف و یافته های پژوهش صورت گرفته را گزارش می دهد تا مخاطب با مطالعه آن بتواند دیدی اجمالی از محتوای پایان نامه بدست آورد. با توجه به اهمیت انجام پایان نامه برای دانشجویان عزیز تصمیم گرفته ایم در این مقاله درباره نحوه نوشتن چکیده پایان نامه مطالب سودمندی را بیان کنیم. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

چکیده پایان نامه چیست و چرا لازم است؟

امروز که در عصر انفجار اطلاعات قرارداریم، وجود چکیده در ابتدای مقالات و کارهای پژوهشی و پیان نامه ارشد رساله دکتری این امکان را به محققان و پژوهشگران می‌دهد تا سرعت انجام کارهای خود را افزایش دهند و با مهارت و دقت بیشتری بتوانند به مطالعه بپردازند. چکیده خلاصه‌ای از مقاله یا پایان‌نامه یا تحقیق است که معمولا از دو پاراگراف مستقل و منسجم تشکیل شده است.

روش نوشتن محتوای چکیده پایان‌نامه

چکیده پایان‌نامه باید به گونه‌ای نوشته شود که با بیان اطلاعات مهم و کلیدی، مخاطب را در جریان کلیت تحقیق قرار دهد و او را به خواندن شرح کامل مطالب در متن پایان‌نامه مشتاق کند. اما ابتدا باید بدانیم محتوای چکیده پایان‌نامه شامل چه مواردی است. در چکیده، باید مساله تحقیق و نیز هدف و ضرورت انجام آن به‌طور مختصر ذکر شود. روش‌های مورداستفاده و چگونگی انجام تحقیق، نتایج و یافته‌های حاصله و نیز نتیجه‌گیری و کاربرد این یافته‌ها می‌بایست به شیوه‌ای مناسب و با بیانی موجز در متن چکیده گنجانده شوند. در واقع چکیده پایان‌نامه شرح کوتاه اما جامع و دقیق از مطالب اصلی و کلیدی محتوای تحقیق است و آنچه دانشجو در انجام پایان نامه بدان پرداخته را مشخص می‌کند.

نحوه نوشتن چکیده پایان نامه

هنگامی شروع به نوشتن چکیده پایان نامه نمایید که کار نوشتن پایان نامه را به اتمام رسانده اید. در چکیده می بایست موارد ذیل را بگنجانید:

• مسئله و اهداف پژوهش
• روش تحقیق
• یافته های کلیدی
• نتیجه گیری

معمولا تعداد کلمات چکیده بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ کلمه است، با این حال برای اطلاع از تعداد کلمات دقیق چکیده می توانید به آیین نامه نگارش دانشگاه خود مراجعه نمایید.

در انجام پایان نامه ارشد ، چکیده در یک صفحه پس از بخش تقدیم و سپاسگزاری و پیش از فهرست مطالب جای می گیرد.

چه زمانی چکیده پایان نامه را بنویسیم؟

از آن جایی که چکیده متنی کاملا مستقل از پایان نامه و در واقع خلاصه ای از پایان نامه است، همیشه پس از اتمام نوشتن پایان نامه اقدام به نگارش چکیده کنید. متن چکیده باید طوری نوشته شود که مستقلا و بدون مطالعه پایان نامه قابل فهم باشد. آسان ترین روش برای انجام چکیده پایان نامه تهیه رونوشتی از ساختار آن است. در واقع می توانید چکیده را مانند ماکتی از پایان نامه خود تصور کنید.

اهداف پژوهش

با تعریف اهداف پژوهش شروع کنید. پژوهش شما در پاسخ به چه مسائل نظری و عملی انجام شده است؟ شما می خواستید چه سوالات پژوهشی را پاسخ دهید؟

شما می توانید متن کوتاهی درباره رابطه موضوع پایان نامه با زمینه پژوهش بنویسید ولی اصلا وارد جزئیات نشوید. پس از شناسایی مسئله هدف پژوهش را بیان کنید. از کلماتی مانند بررسی، سنجش، کاوش، آزمون، تحلیل و ارزیابی برای توضیح آن چه که انجام داده اید استفاده کنید.

زمان جملات این بخش از چکیده زمان حال ساده، ماضی نقلی و ماضی ساده است و از آن جا که پژوهش انجام شده، هرگز از زمان آینده استفاده نکنید.

• این پژوهش به بررسی ارتباط بین مصرف قهوه و راندمان کاری خواهد پرداخت.
• این پژوهش ارتباط میان مصرف قهوه و راندمان کاری را بررسی کرده است.

روش تحقیق

در این مرحله روش تحقیقی را توضیح دهید که بوسیله آن به سوال تحقیق پاسخ داده اید. این بخش باید توضیح سرراستی از آن چه که انجام داده اید را در دو جمله ارائه دهد. معمولا زمان جملات این بخش گذشته ساده است.

• مصاحبه ساختاریافته با ۲۵ شرکت کننده انجام خواهد شد.

• مصاحبه ساختاریافته با ۲۵ شرکت کننده انجام شد.

در این بخش درستی روش تحقیق را ارزیابی نکنید. هدف از این بخش در چکیده بررسی نقاط قوت و ضعف روش تحقیق نیست، بلکه در این بخش می بایست به مخاطب دیدی اجمالی از رویکرد کلی روش تحقیق ارائه دهید.

یافته ها

در این بخش یافته های کلیدی پژوهش را خلاصه سازی کنید. زمان جملات این بخش از چکیده حال و گذشته ساده است:

یافته های تحقیق نشان داده اند که ارتباط مثبت و معناداری میان مصرف قهوه و راندمان کاری وجود دارد.

یافته های تحقیق نشان می دهند که ارتباط مثبت و معناداری میان مصرف قهوه و راندمان کاری وجود دارد.

یافته های تحقیق نشان دادند که ارتباط مثبت و معناداری میان مصرف قهوه و راندمان کاری وجود دارد.

احتمالا با توجه به پیچیدگی پژوهش نمی توانید همه یافته ها را در چکیده بیان کنید. سعی کنید در این بخش فقط مهمترین یافته ها که منجر به درک مخاطب از نتایج تحقیق می گردند را برجسته نمایید.

نتیجه گیری

در نهایت نتایج اصلی پژوهش را بیان کنید: برای مسئله و سوال تحقیق چه پاسخی بدست آورده اید؟ مخاطب می بایست با درک واضحی از نکات کلیدی پژوهش مطالعه چکیده را به پایان برساند. زمان جملات این بخش از چکیده حال ساده است.

• این پژوهش نشان داد که مصرف قهوه راندمان کاری را افزایش می دهد.
• این پژوهش نشان می دهد که مصرف قهوه راندمان کاری را افزایش می دهد.
• اگر پژوهش شما محدودیت های مهمی (مانند محدودیت هایی در ارتباط با حجم نمونه یا روش تحقیق) داشته باشد، می بایست به طور مختصر در چکیده گنجانده شوند. این امر به مخاطب کمک می کند تا به اعتبار و تعمیم پذیری پژوهش دسترسی داشته باشد.
• اگر هدف پژوهش شما حل مسئله ای عملی باشد، می توانید در قسمت نتیجه گیری چکیده توصیه هایی را نیز بگنجانید. در صورت امکان می توانید توصیه هایی برای تحقیقات آینده قید نمایید.

واژگان کلیدی چکیده پایان نامه

واژگان کلیدی مهمترین عناصر پژوهش هستند که مخاطب بالقوه می تواند هنگام جستجوی پایگاه های داده آنلاین، با استفاده از آنها به پایان نامه شما دسترسی پیدا کند.

نکاتی برای انجام چکیده مقاله پایان نامه ارشد و رساله دکتری

خلاصه سازی کل پایان نامه در قالب یک صفحه، چالش برانگیز است ولی از آن جایی که چکیده اولین بخش (و گاهی اوقات تنها بخش) از پایان نامه است مورد مطالعه افراد قرار می گیرد، نوشتن صحیح آن اهمیت زیادی دارد. راهکارهای زیر به شما کمک می کنند تا به نتیجه مطلوبی در انجام چکیده پایان نامه ارشد و رساله دکتری خود دست پیدا کنید:

۱٫ جزء به جزء پیش روید.

همه چکیده ها از بخش های یکسان تشکیل نشده اند. اگر پژوهش شما ساختار متفاوتی داشته باشد (برای مثال پایان نامه های علوم انسانی که فصول آن بر اساس موضوع ترتیب یافته اند)، برای نوشتن چکیده می توانید از روش زیر استفاده کنید:

• برای هر فصل لیستی از واژگان کلیدی ایجاد کنید و نکات کلیدی آن فصل را در قالب سه الی پنج جمله بیان کنید. این کار به شما یک چارچوب از ساختار چکیده ارائه می دهد. سپس برای نشان دادن چگونگی توسعه بحث جملات را اصلاح کنید.
• چکیده می بایست نسخه خلاصه شده ای از پژوهش را ارائه دهد و فقط حاوی اطلاعاتی باشد که در متن پایان نامه وجود دارد و به هیچ وجه نباید متنی در چکیده وجود داشته باشد که نتوان آن را در پایان نامه یافت.

۲٫ چکیده های دیگر متون علمی را مطالعه کنید

بهترین راه برای یادگیری نوشتن چکیده پایان نامه، مطالعه چکیده متون علمی دیگر افراد است. احتمالا هنگام مطالعه ادبیات تحقیق، چکیده بسیاری از پایان نامه ها و مقالات علمی را مطالعه کرده اید. حالا سعی کنید تا از آنها به عنوان چارچوبی برای ساختاردهی چکیده مقاله خود استفاده کنید.

۳٫ چکیده پایان نامه خود را واضح و مختصر بنویسید

چکیده ای مناسب می باشد که کوتاه ولی جامع و تاثیرگذار باشد. بنابراین حساب هر کلمه از چکیده را داشته باشید. هر جمله از چکیده می بایست نکته ای کلیدی از پایان نامه را بیان نماید. از به کاربردن کلمات مبهم و فنی بپرهیزید. چکیده باید برای فردی که با موضوع پژوهش آشنا نیست نیز قابل درک باشد.

۴٫ روی پژوهش تمرکز نمایید

هدف ازنوشن چکیده ارائه گزارشی از پژوهشی اصیل است. پس از بحث پیرامون کارهای دیگر افراد خودداری نمایید. شاید نیاز باشد تا خلاصه ای از ادبیات تحقیق را در یک یا دو جمله برای به تصویر کشیدن ارتباط میان پژوهش و حوزه مطالعاتی مدنظر ارائه دهید اما نیازی نیست تا از منابع مشخصی نام ببرید. به هیچ وجه در چکیده به منبعی استناد نکنید، مگر مواقعی که پژوهش شما در پاسخ مستقیم به یک پژوهش دیگر انجام شده باشد.

۵٫ قالب چکیده را بررسی کنید

قبل از انجام چکیده پایان نامه، آیین نامه نگارش پایان نامه دانشگاه خود را مطالعه کنید، تا از بایده و نبایدهای قالب چکیده پایان نامه تان مطلع شوید.

انواع چکیده پایان نامه

• از لحاظ لحن: چکیده تمام نما، راهنما، تلفیقی.
• از لحاظ حجم: تلگرافی، عنوانی، معمولی.
• Ÿ از لحاظ گرایش: عام، سوگرفته.
• Ÿ از لحاظ تهیه کننده: مولف، حرفه ای.
• Ÿ از لحاظ شیوه تهیه: دستی، ماشینی
• Ÿ انواع دیگر: برهیخته، انتقادی،گفته راهنما،آماری، نکات برجسته، عنوان محتوی نما، گزارمانی (گزاره ایی)، کدشده.

ویژگی چکیده پایان نامه

• حقایق‌ واصول‌ بکار برده‌ شده‌
• روش ها
• نتایج‌ اصلی‌
• اهمیت‌ نتایج‌ و تعبیر و تفسیر آنها

چکیده‌ مقاله‌ باید حاوی‌ مطالب‌ و حقایق‌ یافت‌ شده‌ در کار تحقیقی‌، و مهمترین‌ نتایج‌ و میزان‌ اهمیت‌ کار انجام شده بوده‌ ومعنی‌ هر یک‌ از یافته‌ ها را بیان‌ نماید. نباید در چکیده‌ مطالبی‌ رابیان‌ نمود که‌ در مقاله‌ نیامده‌ است‌ بلکه‌ بایدیافته‌ های‌ مرتبط بامقاله‌ را در برداشته‌ و دقیق‌ باشد .

نباید در قسمت‌ چکیده‌ از عباراتی‌ مثل‌ “اهمیت‌ یافته‌ ها در این‌ مقاله‌ بحث‌ شده‌ است‌…” استفاده‌ نمود زیرا این‌عبارت‌ و نظایر آن‌ هیچگونه‌ اطلاعاتی‌ را به‌ خوانندگان‌ نمی‌ دهند و غیر مفید هستند و فقط محدودیت استفاده از کلمات را برای شما بیشتر می کنند.(سقف۱۵۰ کلمه)- . بجای‌ اینها باید یافته‌ ها راذکر نموده‌ و بیان‌ کنید که‌ چرا این‌ یافته‌ ها مهم‌ هستند .

چهار جزء اصلی‌ هر چکیده‌ عبارتند از :

۱ – یافته‌ هایتان‌ ، یا چیزی‌ که‌ قصد یافتن‌ ‌ آنرا داشته‌اید. این‌ موضوع‌ ممکن‌ است‌ قبلا در قسمت‌ عنوان‌مقاله‌ ذکر شده‌ باشد.

۲ – اگر روش های‌ بکار برده‌ شده‌ در کار تحقیقی‌ جالب‌ هستند توضیحی‌ راجع‌ به‌ آنها ذکر کنید در غیر اینصورت لزومی‌ به‌ اینکار نیست‌ .

۳ – نتایج‌ اصلی‌ کار را همراه‌ با تعابیراصلی آنها بصورت شفاف و واضح ذکرکنید.هرگز نباید از توصیفات‌ مبهم‌ استفاده‌ نمائید. تعبیر و تفسیر‌ از نتایج‌ را براساس‌ اهمیت‌ ، کاربرد و استنباط‌ از آنها ذکر نمائید .

۴-حجم یک چکیده نباید بیش از ۱۵۰ کلمه باشد.

هر یک‌ از موارد بالا را حداکثر در چند جمله‌ ذکر نموده‌ و از کلمات اختصاری‌ که در متن‌ استفاده‌ نموده‌ایدو یا خود آنها را مخفف‌ کرده و به اختصار آورده اید، در قسمت‌ چکیده‌ استفاده‌ ننمائید. در چکیده‌ از اشکال‌ و جداول‌ استفاده‌ ننموده‌ و به‌آنها آدرس‌ هم‌ ندهید. از عبارات‌ ساده‌ و مسلم‌ همراه‌ با مقادیر و اعداد استفاده‌ کنید. مثلا بنویسید:”هشتاد و شش‌ درصد ( ۸۶ %) بیماران‌ بعد از درمان‌ سلامت‌ خود را به‌ دست‌ آوردند “

در چکیده جملات‌ را طوری‌ ننویسید که‌ نیاز باشد به‌ منبعی‌ آدرس‌ بدهید ولی‌ اگر لازم‌ شد که‌ درچکیده‌ به‌ منبعی‌ آدرس‌ دهید باید تمام‌ مشخصات‌ منبع‌ یعنی‌: زمان‌ چاپ‌ ، نام‌ نویسندگان،‌ نام‌ مجله‌ و غیره‌ راذکر کنید .

نکات مهم در چکیده پایان نامه

۱- چکیده باید بدون هیچ گونه اظهارنظر و قضاوت شخصی، به زبان پژوهشگر ارائه شود.

۲- چکیده باید در یک پاراگراف بلند و با بکار بردن فعل گذشته تهیه شود.

۳- چکیده دربرگیرنده خلاصه ای از کلیه اجزای پژوهش است. چکیده شامل هدف پژوهش، روش پژوهش، یافته ها و نتیجه‌گیری می باشد و در انتهای چکیده می توان واژگان کلیدی پژوهش را نیز بیان کرد.

۴- در مورد اندازه چکیده دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. بعضی معتقدند چکیده ی مقاله باید بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کلمه و چکیده پایان نامه ۲۵۰ کلمه باشد، بعضی یک پاراگراف در حد ۲/۳ (دو سوم) صفحه، عده‌ای حتی تا ۳صفحه را پیشنهاد کرده اند.

نحوه نوشتن چکیده پروپزال چگونه است؟

• چکیده باید بعد از تمام شدن تحقیق انجام شود، متن و مقدمه پروپزال را به منظور تهیه چکیده دوبار مطالعه کنید و نکات مهم را علامت‌گذاری کنید و کلید واژه‌ها را نیز لیست کنید.
• بدون مشاهده اصل کار، نکات مهم بدست آمده از محتوا را به شکل یک بند یکپارچه پیش‌نویس نمایید، درضمن از روی متن اصلی رونویسی نکنید. کلیدواژه‌ها را نیز پیش‌نویس کنید، بعد از چندبار بازبینی و کم و زیاد نمودن نکات و رفع نواقص، آن را منتشر کنید.
• در نوشتن چکیده به جای استفاده از گفته‌های دیگران، تفسیر خودتان را ارائه دهید.
• در چکیده ضرورتی به ذکر منبع نیست.
• در نوشتن چکیده شما فقط باید مثل یک داور بی‌طرف یافته‌های خود را بگویید و کار خود را ارزشیابی نکنید. برای نمونه نوشتن اصطلاح «در این گزارش برتر …» یا «برگزیدن نمونه با توجه و دقت بالایی انجام شد» بی‌طرفی شما را نفی می‌کند.
• با توجه به مطالب بیان شده، توصیه ما این است که موقع نوشتن چکیده گزارش، زمان و دقت کافی داشته باشید. نتیجه یک پژوهش که وقت و هزینه بسیاری از شما گرفته در چکیده مشخص می‌شود و قادر است در قبول یا رد شدن آن موثر باشد.