رشته مهندسی مکانیک به واقع، شکل عملی کاربرد اصول فیزیکی علم مکانیک است. علم مکانیک به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها بر اساس مفاهیم بنیادی علم فیزیک و ابزار آن یعنی ریاضی میپردازد و عموماً در سه حوزه مکانیک کلاسیک (نیوتنی)، مکانیک کوانتوم و مکانیک نسبیت مطالعه میشود. در حقیقت، مهندسی مکانیک بستری برای پیادهسازی اصول فیزیکی علم مکانیک و کاربرد آن در صنعت روز با در نظر گرفتن ملاحظات تئوری، عملی و اقتصادی است و عمده توجه آن روی مکانیک کلاسیک قرار دارد.
مهندسی مکانیک طیف وسیعی از موضوعات را پوشش میدهد و علوم و فنونی را در بر میگیرد که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشینآلات، به کارگیری مواد مختلف در ساخت ماشین آلات و همچنین طراحی و کنترل سیستمهای مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط هستند.
از مهمترین دستاوردها و جایگاه این رشته در دنیا میتوان به انواع محاسبات و تحلیلهای فنی، انواع مدلسازی و شبیهسازیهای نرمافزاری و تجربی، طراحی و تهیه نقشههای ساخت، تدوین روش و استاندارهای ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشینآلات، سازهها و … اشاره کرد.
این رشته برای افرادی مناسب است که علاقهمند به فیزیک و ریاضی بوده و از هوش و قدرت تجسمی خوبی نیز برخوردار باشند. به صورت جزئیتر میتوان گفت یک مهندس مکانیک باید به مباحثی همچون محاسبات نیرو، گشتاور، تغییر طول، انرژی، سرعت، شتاب، دما، حرارت و غیره علاقه داشته باشد تا بتواند آنها را برای طراحی و ساخت ماشینآلات و قطعات مرتبط به این موارد به کار بندد. از جمله ماشینآلاتی که مهندسان مکانیک در طراحی، ساخت و نگهداریشان نقشی موثر را ایفا میکنند میتوان به انواع لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات مکانیکی انواع نیروگاهها، تجهیزات سیستمهای انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و کنترلی پالایشگاهها و کارخانجات شیمیایی، تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمانها، آسانسورها، سیستمهای حمل و نقل، انواع ماشینآلات تغلیظ و بازیافت و غیره اشاره داشت. در عین حال مهندسین مکانیک در طراحی و ساخت بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید، تجهیزات دفاعی مانند تانک، موشک، پهپاد، زیر دریایی، اژدر و پلهای متحرک نیز نقش ایفا میکنند.
علاوه بر دانش فنی، با توجه به ماهیت کارهای رشته مهندسی مکانیک، نیاز است شخص حس مسئولیت پذیری، قدرت ریسک پذیری، قدرت مدیریت بحران و روحیه انجام کار گروهی را نیز دارا باشد. به عنوان مثال، یک مهندس مکانیک در یک شرکت تاسیساتی هنگام طراحی یک مبدل حرارتی میبایست به مواردی که در ادامه آمدهاند اشراف داشته باشد: اصول سیالات و انتقال حرارت، شبیهسازی نرمافزاری مبدل، آشنایی با کدها و استانداردهای مربوطه، آشنایی با تئوری مکانیک جامدات مخازن تحت فشار و تحلیلهای جامداتی مربوطه، آشنایی با نحوه مدلسازی و نقشهگیری جهت ساخت، آشنایی با محدودیتهای تولیدی و استانداردهای کارخانهای و محلی حاکم بر شرکت مربوطه. همچنین، چنین فردی لازم است دارای قدرت ریسک و اعتماد به نفس در به ثمر نشاندن طرح از مرحله ایده تا مرحله ساخت باشد و بتواند اجرای آن را نیز رهبری کند.
در این رابطه باید گفت، مباحث حساب دیفرانسیل و انتگرال، هندسه، فیزیک و تا حدودی درس ریاضیات گسسته بیشترین سهم را در پوشش مفاهیم مرتبط به رشته مهندسی مکانیک دارند؛ در ادامه مواردی که ذکر شدند را به شکلی مشروحتر آوردهایم:
مباحث حساب دیفرانسیل و انتگرال (حد، مشتق و خصوصاً انتگرال) به عنوان ابزار اصلی در فهم دروسی مثل محاسبات عددی، استاتیک، دینامیک، مکانیک سیالات، ارتعاشات مکانیکی و … کاربرد دارند. هندسه نیز در بحث تجسم فضایی قطعات، خصوصاً در نقشه کشی صنعتی، آنالیز و حسابان بردارها و درس استاتیک نقش کلیدی ایفا میکند. مباحث ریاضیات گسسته در بخش الگوریتمنویسی و کدنویسی تا حدودی کاربرد دارند.
اما در این بین درس فیزیک (از فیزیک نور که در تحلیل تجربی تنش کاربرد دارد تا فیزیک نوین در صنایع نانو و هستهای) ستون اصلی دروس مهندسی مکانیک را تشکیل میدهد. هر یک از مباحث فیزیک خود به عنوان یک کتاب در مهندسی مکانیک مطالعه میشوند. به عنوان مثال:
گرایشهای مقطع کارشناسی رشته مهندسی مکانیک عبارتند از:
گرایشهای مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی مکانیک نیز عبارتند از:
دروس مهم مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک عبارت هستند از:
دروس مهم مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز به شرح زیر هستند:
یک فارغ التحصیل رشته مهندسی مکانیک، میتواند به عنوان مهندس طراح، مهندس ناظر و کنترل کیفی در صنایع و سازمانهای وابستهای که در ادامه آمدهاند، مشغول به کار شود.
در همه جای دنیا دانش مکانیک، دانش زندگی است. در هر مجتمع و کارگاه صنعتی نیاز به فارغالتحصیلان رشته مهندسی مکانیک امری ضروری و مشهود است و با توجه به حرکتهای صنعتی چندساله اخیر کشور، مهندسین مکانیک بیش از پیش در گرداندن چرخ صنعت دخیل شدهاند و راه همواره برای رشد و ترقی آنها گشاده است. این امر خصوصاً در کشورهای در حال توسعه بیشتر نیز مورد توجه قرار میگیرد.
از نظر پلن مالی هم میتوان گفت، بسته به شرایط مختلف کاری (بر اساس اطلاعات سال 1398) درآمد یک مهندس مکانیک به عنوان کارمند، بین ۴ الی ۱۵ میلیون تومان متغیر است. البته در شرایط کار آزاد، سطح درآمد به مراتب بالاتر از آنچه ذکر شد قرار دارد.
رشته مهندسی مکانیک در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری برای گرایشهای طراحی کاربردی، تبدیل انرژی، ساخت و تولید، بیومکانیک، مهندسی دریا، مهندسی هستهای، سیستمهای انرژی و محیط زیست، سیستم محرکه خودرو، سیستمهای تعلیق ترمز و فرمان، سازه بدنه خودرو و مکاترونیک قابل ادامه دادن است.
دانشگاههای برتر در رشته مهندسی مکانیک در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری عبارتند از: دانشگاه تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر (پلی تکنیک)، تربیت مدرس، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی اصفهان، فردوسی مشهد.
عموماً کشورهای کانادا، ایتالیا و آمریکا با دارا بودن سطح بالای کیفیت آموزشی و استفاده از اساتید بسیار مجرب و معتبر، دارای مقبولیت بیشتری برای تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و پست دکتری رشته مهندسی مکانیک هستند. البته، کشورهای آلمان (به عنوان قطب اقتصاد و صنعت اروپا)، استرالیا، انگلیس، سوئیس و نیوزلند نیز زمینههای مساعدی از نظر ادامه تحصیل و موقعیتهای شغلی برای مهندسان مکانیک دارند.
مدیک تز سامانه برتر مشاوره رساله پزشکی
با مدیریت تز آنلاین
تلفن های تماس : 09353132500 و 09199631325